रबर स्टॅम्प व्यवसाय सुरू करण्यासाठी काही महत्वाचे टप्पे आहेत:
1. व्यवसायाची तयारी
- संशोधन: रबर स्टॅम्पच्या विविध प्रकारांबद्दल माहिती घ्या, जसे की सेल्फ-इंकिंग स्टॅम्प, प्री-इंक्ड स्टॅम्प, आणि मॅन्युअल रबर स्टॅम्प.
- व्यवसायाची जागा: लहान जागेत हा व्यवसाय चालू करता येतो. कुटुंबातील किंवा छोट्या दुकानातसुद्धा हा व्यवसाय सुरू करू शकता.
2. आवश्यक उपकरणे
- रबर स्टॅम्प मशीन: रबर कटिंग मशीन किंवा लेझर एन्ग्रेव्हर मशीन.
- सॉफ्टवेअर: ग्राहकांच्या डिझाइन्ससाठी CoralDRAW किंवा Adobe Illustrator वापरू शकता.
- कच्चा माल: रबर, इंक पॅड्स, मेटल किंवा प्लास्टिक हँडल्स, आणि अन्य सामान.
3. व्यवसाय नोंदणी
- स्थानिक व्यापारी नोंदणी करा आणि आवश्यक असल्यास GST नोंदणी करा.
4. मार्केटिंग
- ऑनलाइन मार्केटिंग: सोशल मीडिया, वेबसाइट, आणि ई-कॉमर्स साइट्स वापरून व्यवसायाला जाहिरात द्या.
- नेटवर्किंग: शाळा, कार्यालये, उद्योग, आणि वकिलांसोबत संपर्क ठेवा कारण त्यांना रबर स्टॅम्पची आवश्यकता असते.
5. प्रारंभिक गुंतवणूक
- साधारणतः ₹20,000 ते ₹50,000 पर्यंत गुंतवणूक आवश्यक आहे, हे उपकरणांच्या आणि कच्च्या मालावर अवलंबून आहे.
6. ग्राहक सेवा
- ग्राहकांच्या गरजेनुसार त्वरित डिझाइन बनवून द्या. वेळेत वितरित करणे आणि चांगली गुणवत्ता राखणे आवश्यक आहे.
हे पाऊल वापरून तुम्ही रबर स्टॅम्प व्यवसाय लहान किंवा मध्यम स्तरावर यशस्वीपणे चालू करू शकता.
रबर स्टॅम्प बनवण्यासाठी लागणारा वेळ तुमच्याकडे असलेल्या उपकरणांवर आणि ग्राहकाच्या डिझाइनच्या क्लिष्टतेवर अवलंबून असतो. साधारणतः:
रबर स्टॅम्प बनवण्यासाठी किती वेळ लागतो?
- मॅन्युअल पद्धत: साधारण १-२ तास.
- लेझर एन्ग्रेव्हिंग मशीन: साधारण १०-१५ मिनिटे. या मशीनद्वारे स्टॅम्प जलदगतीने आणि अचूक तयार करता येतात.
डिझाइन तयार करणे, सॉफ्टवेअरमध्ये एडिट करणे, आणि मशीनद्वारे कटिंग करण्यासाठी लागणारा वेळ एकत्रितपणे १५-३० मिनिटे असतो, विशेषतः जर डिझाइन सोपी असेल तर.
रबर स्टॅम्प म्हणजे काय?
रबर स्टॅम्पला बर्‍याचदा बोलक्या भाषेत स्टॅम्प(शिक्का) म्हणतात, जो बँक, तहसील, शाळा, महाविद्यालय, कार्यालय इत्यादींमध्ये वापरला जातो. जेव्हा एखादी फाईल मंजूर करायची असते तेव्हा वरिष्ठ अधिकाऱ्याची सही आणि शिक्का लावला जातो, ज्यामुळे लोकांना त्यांचे काम करणे सोपे होते, यावरून आवश्यक कागदपत्रांची पडताळणी झाली की नाही हे सिद्ध होते.
रबर स्टॅम्पसाठी बाजारातील मागणी
मित्रांनो, जसे की आपण सर्व जाणतो की विविध प्रकारच्या कार्यालयांमध्ये फॉर्म आणि आवश्यक कागदपत्रे तयार करण्यासाठी रबर स्टॅम्पचा वापर केला जातो त्यामुळे रबर स्टॅम्प निर्मिती व्यवसाय तुमच्यासाठी फायदेशीर व्यवसाय ठरू शकतो. आजकाल आर्ट डिझायनिंगच्या क्षेत्रातही सीलचा वापर केला जात आहे, त्यामुळे त्याची मागणी दिवसेंदिवस वाढत आहे, त्यामुळे या व्यवसायात नफा कमविण्याची भरपूर क्षमता आहे.
बाजारात रबर स्टॅम्प दोन प्रकारे बनवले जातात, एक रबरावर नक्षीदार नक्षीकाम केलेले असते, ज्यामध्ये लोकांना शाईचे शिक्के स्वतंत्रपणे विकत घ्यावे लागतात आणि दुसरे म्हणजे फोमवर फक्त डिझाइनची छाप असते. त्यात वेगळा शाईचा शिक्का ठेवण्याची गरज नाही.
आजकाल बाजारात ज्या स्टॅम्पला मागणी आहे ती फोम रबर स्टॅम्प आहे, म्हणून आपण या लेखात दुसऱ्या रबर स्टॅम्प बनवण्याच्या व्यवसायाबद्दल माहिती पाहूया.
रबर स्टॅम्प व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कच्चा माल
रबर स्टॅम्प बनवण्याच्या व्यवसायात वापरलेला कच्चा माल खालीलप्रमाणे आहे –
१. पॉलिमर शीट (पॉलिमर किंवा OHP शीट) – फोमवर बटर पेपरवर छापलेल्या Matter(डिझाइन) ची छाप देण्यासाठी याचा वापर केला जातो.
२. बटर पेपर (Butter Paper) – डिझाइन छापण्यासाठी बटर पेपरचा वापर केला जातो.
३. शाई – फोममध्ये शाई शोषण्यासाठी वापरली जाते.
४. फोम – फोम म्हणजे ज्यावर डिझाईनची छाप पडते.
५. स्टॅम्प हैंडल (Stamp Handle) – जो हातात धरून शिक्का मारला जातो.
६. चिकट (Adhesive) – हँडलवर चिकटवण्यासाठी फोमचा वापर केला जातो.
यंत्रे आणी सामग्री
१. Flash Stamp Machine
२. Laptop/Computer
३. लेज़र प्रिंटर
४. Scissors (कात्री)
कच्चा माल आणि मशीन कोठे खरेदी करावी?
मित्रांनो, तुम्ही स्टेशनरीच्या दुकानातून कच्चा माल पॉलिमर शीट, बटर पेपर, शाई, टेप अडेसिव्ह, कात्री इत्यादी खरेदी करू शकता, याशिवाय तुम्ही Indiamart मधून मशीन आणि फोम खरेदी करू शकता. जर तुमच्याकडे लॅपटॉप आणि लेझर प्रिंटर नसेल तर तुम्ही मॅन्युफॅक्चरर कडून मॅटर प्रिंट करून घेऊ शकता, यामुळे तुमची गुंतवणूक कमी होईल.
रबर स्टॅम्प बनवण्याची प्रक्रिया
१. मित्रांनो, रबर स्टॅम्प बनवायचा असेल तर सर्वप्रथम, तुम्हाला ज्या प्रकारची ग्राहकांची रचना हवी असेल, त्या पद्धतीने तुम्ही संगणकाच्या कोरल ड्रॉमध्ये डिझाइन करा.
२. नंतर बटर पेपर लेझर प्रिंटरमध्ये ठेवला जातो आणि डिझाइन प्रिंट केले जाते.
३. डिझाईन प्रिंट केल्यानंतर प्रिंट केलेल्या सर्व डिझाईन्स कात्रीच्या मदतीने कापल्या जातात.
४. यानंतर, डिझाइन आकाराचे पॉलिमर शीट किंवा ओएचपी शीट आणि फोम कापला जातो.
५. यानंतर, बटर पेपर प्रथम टेबलवर ठेवला जातो, नंतर बटर पेपरच्या वर एक ओएचपी शीट ठेवली जाते, नंतर त्याच्या वर फोम ठेवला जातो व त्यानंतर हे सर्व टेपच्या मदतीने चिकटले जाते.
७. यानंतर फ्लॅश स्टॅम्प मशीन इलेक्ट्रिकल बोर्डमध्ये जोडले जाते आणि मशीन चालू होते. मशीन चालू केल्यावर लाल, पिवळा आणि हिरवा असे तीन प्रकारचे सिग्नल दिसतील.
८. मशिनचा हिरवा लाइट लागल्यानंतर मशिनवरील झाकण उघडून ओएचपी शीट, बटर पेपर, टेपने पेस्ट केलेला फोम, मशीनमध्ये बसवलेल्या काचेवर उलटा ठेवा आणि झाकण बंद करा.
९. यानंतर, हिरव्या दिव्याच्या उजव्या बाजूला लाल बटण दाबा आणि सोडा, नंतर झाकण उघडा आणि फोम बाहेर काढा.
१०. बाहेर काढल्यानंतर, प्रथम टेप काढा, नंतर फोममधून OHP शीट आणि बटर पेपर वेगळे करा, आता तुम्हाला दिसेल की फोमवर डिझाइनची छाप आली आहे.
११. त्यानंतर हा फोम शाईत बुडवून घ्या, साधारण अर्धा तास बुडवून ठेवल्यानंतर शाईतून फोम काढा.
१२. स्क्रॅप पेपरने फोमवरील शाई पुसून टाका, नंतर मागील बाजूस चिकटवा आणि फोम प्लास्टिक किंवा लाकडी शिक्क्यावर चिकटवा.
जागेची निवड
शाळा, कॉलेज, ऑफिस, कारखाना, बँक इत्यादी ठिकाणी तुम्ही रबर स्टॅम्प बनवण्याचा व्यवसाय सुरू करू शकता. हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला जास्त जागेचीही गरज नाही. तुमचे दुसरे कोणतेही दुकान असल्यास, तुम्ही अजूनही हा व्यवसाय त्याच ठिकाणी करू शकता.
रबर स्टॅम्प कुठे विकायचे?
रबर स्टॅम्प बनवण्याच्या व्यवसायात कोणत्याही प्रकारचे मार्केटिंग नाही, परंतु जोपर्यंत लोकांना तुमच्या व्यवसायाची माहिती कळत नाही तोपर्यंत तुम्हाला प्रचार करत राहावे लागेल. यासाठी जागोजागी बॅनर, पोस्टर्स लावता येतील. याशिवाय, उद्योजक मोठ्या कंपन्या, शाळा, महाविद्यालये, फर्म, बँका, कार्यालये, तहसील, कारखाने, शॉपिंग मॉल्स इत्यादींना भेट देऊन ऑर्डर घेऊ शकतात. याशिवाय तुम्ही ज्या ठिकाणी व्यवसाय सुरू केला आहे त्या समोर एक बॅनर लावा, ज्यामध्ये असे लिहिले आहे की, येथे रबरस्टॅम्प बनवला आहे, जेणेकरून ग्राहकांना तुमच्या दुकानाची अधिक माहिती घेता येईल.
रबर स्टॅम्प व्यवसायासाठी नोंदणी
रबर स्टॅम्प बनवण्याचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला दोन मुख्य प्रकारचे परवाने घ्यावे लागतील
१. GST Registration
२. MSME Registration
लागणारा खर्च
रबर स्टॅम्प बनवण्याचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी उद्योजकाला जास्त खर्च करावा लागत नाही. ही एक लहान व्यवसाय कल्पना आहे त्यामुळे मशीन आणि आवश्यक उपकरणे आणि कच्च्या मालासह सुमारे 30,000 खर्च येईल. ज्यामध्ये तुम्ही छोट्या मशीनने सुरुवात करू शकता, जर तुम्ही मोठी मशीन घेतली तर तुमची किंमत यापेक्षा जास्त असेल.
प्रॉफिट
मित्रांनो, रबर स्टॅम्प बनवण्याचा खर्च खूप कमी असला तरी स्टॅम्प बनवताना होणारा नफा पुरेसा आहे. जर आपण एका स्टॅम्पबद्दल बोललो तर एकूण खर्च फक्त 30 ते 50 रुपये येतो. किमान 30 आणि कमाल 50 रुपयांचा स्टॅम्प तयार होतो, जो वेगवेगळ्या किमतीत विकला जातो. एक स्टॅम्प 100 ते 250 रुपयांना विकला जातो. आता स्टॅम्प किती आकर्षक आहे त्यावर किंमत अवलंबून आहे. स्टॅम्प ची रचना जितकी चांगली असेल, त्यानुसार किंमतही मिळते. या व्यवसायातून तुम्ही महिन्याला १५ ते २० हजार रुपये कमवू शकता.
