भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना Falbag Lagwad Yojana
राज्यामध्येसन 1990 पासून रोजगार हमी योजनेशी ननगडीत फळबाग लागवड योजना राबनवण्यात आली असून सदर योजनेअंतगगत अथगसहाय्य देणेटप्पप्पया-टप्पप्पयानेबंद के लेआहे. महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेअंतगगत “जॉबकाडग धारण करणारे अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी आनण अनुसूनित जाती-जमातीिे शेतकरी” फळबाग लागवडीकरीता दोन हेक्टर क्षेत्र मयादेपयंत अनुदानास पात्र आहेत. सबब, राज्यामध्ये80 टक्के अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी असूनही, जॉबकाडगनसल्यानेतेसदर योजनेिा लाभ नमळण्यास अपात्र ठरत आहेत. तसेि कें द्र शासनानेसन 2022 पयंत शेतकऱयांिेउत्पन्न दुप्पपट करण्यािेननश्चित के लेआहे. ही योजना शेतकऱयांच्या उत्पन्नात वाढ करण्याच्या दश्ृष्ट्टने
सहाय्यभूत ठरणार आहे. तसेि योजनेच्या माध्यमातून नपक व पशुधन याबरोबरि फळबागेच्या रुपानेशेतकऱयांना शाचवत उत्पन्नािा स्त्त्रोत उपलब्ध होणार आहे. त्यािप्रमाणेफळबाग लागवडीमुळेनैसर्गगक संसाधनािेसंवधगन करुन काही प्रमाणात हवामान बदल व ऋतुबदलािी दाहकता व नतव्रता सौम्य करण्यास मदत होणार आहे. उपरोक्त पाचवगभूमीवर भाऊसाहेब फुं डकर फळबाग लागवड योजना सन 2018-19 च्या खरीप हंगामापासून राज्यात राबनवण्यात येत आहे.
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील एक योजना आहे, जी शेतकऱ्यांना फळबाग लागवडीसाठी प्रोत्साहन देण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य व मार्गदर्शन प्रदान केले जाते, जेणेकरून ते फळबाग लागवडीतून अधिक उत्पन्न मिळवू शकतील.
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना .लाभार्थी पात्रता-
- 1) शेतकरी यांचे स्वत:चे नावे 7/12 असणे आवश्यक.
- 2) जर 7/12 उतारावर लाभार्थी संयुक्त खातेदार असेल तर सर्व खातेदारांचे फळबाग लागवडी साठी संमती पत्र आवश्यक.
- 3) 7/12 उतारा वर कुळाचे नाव असेल तर कुळाचे संमतीपत्र आवश्यक.
- 4) संस्थात्मक लाभार्थी यांना लाभ देय नाही.
- 5) महात्मा गांधी राष्ट्रिय ग्रामीण रोजगार हमी योजने अंतर्गत फळबाग लागवडी साठी पात्र ठरू शकत नाहीत असे शेतकरी या योजनेत लाभ घेण्यास पात्र.
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना .क्षेत्र मर्यादा-
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेअंतर्गत, शेतकऱ्यांना लागवडीसाठी आवश्यक क्षेत्र मर्यादा ठरवण्यात आली आहे. या योजनेनुसार, शेतकऱ्यांना अनुदान मिळवण्यासाठी किमान आणि कमाल क्षेत्र मर्यादा निश्चित केली जाते. साधारणतः:
- किमान क्षेत्र मर्यादा: 0.20 हेक्टर (20 आर)
- कमाल क्षेत्र मर्यादा: 6 हेक्टर पर्यंत
ही क्षेत्र मर्यादा संबंधित फळपिकांच्या प्रकारानुसार आणि राज्य शासनाच्या नियमांनुसार बदलू शकते. यासाठी अर्ज करताना किंवा योजना लागू करताना स्थानिक कृषी विभागाच्या सूचनांचे पालन करणे आवश्यक आहे. अधिक माहितीसाठी आपल्या जिल्ह्याच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना अनुदान मर्यादा –
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना विविध फळबागांच्या लागवडीसाठी अनुदान दिले जाते. हे अनुदान विविध फळपिकांच्या प्रकारांवर आणि लागवडीच्या खर्चावर आधारित असते. अनुदानाची मर्यादा साधारणपणे खालीलप्रमाणे असते:
- फळपिकांचा प्रकार: योजनेत आंबा, डाळिंब, लिंबू, मोसंबी, नारळ, सीताफळ, इत्यादी फळपिके समाविष्ट केली जातात.
- अनुदान रक्कम: साधारणपणे लागवडीच्या खर्चाच्या ५०% ते ७५% पर्यंत अनुदान दिले जाते.
- कमाल मर्यादा: एकूण अनुदानाची मर्यादा शेतकऱ्याच्या एकूण लागवडीच्या क्षेत्रानुसार ठरवली जाते.
तथापि, या अनुदानाच्या अचूक मर्यादा आणि शर्तीत काही फरक असू शकतात, कारण हे वार्षिक योजनांवर किंवा शासनाच्या नवीनतम अधिसूचनांवर आधारित असते. अधिकृत माहिती मिळवण्यासाठी किंवा अर्ज करण्यासाठी आपल्या जिल्ह्याच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागाच्या वेबसाइटला भेट द्यावी.
योजनेच्या मुख्य वैशिष्ट्यांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:
- शेतकऱ्यांना फळबाग लागवडीसाठी अनुदान मिळते.
- योजनेतून आंबा, सीताफळ, डाळिंब, चिकू, लिंबू, नारळ इत्यादी फळांच्या लागवडीस प्रोत्साहन दिले जाते.
- लागवड, खत व संरक्षणाची आधुनिक तंत्रे शिकवण्यासाठी तांत्रिक सहाय्य दिले जाते.
या योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
- शेतकऱ्यांनी संबंधित जिल्हा कृषी कार्यालय किंवा राज्य सरकारच्या अधिकृत पोर्टलवर अर्ज करावा.
- अर्जात लागवडीसाठी निवडलेल्या फळांच्या प्रजाती व शेताची माहिती भरावी लागते.
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेकरिता अर्ज शेतकऱ्यांनी खालील ठिकाणी करावा:
- जिल्हा कृषी कार्यालय: आपल्या संबंधित जिल्ह्याच्या कृषी कार्यालयात प्रत्यक्ष भेट देऊन अर्ज सादर करता येतो. येथे शेतकऱ्यांना योजनेची माहिती, अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रांची यादी दिली जाते.
- महाराष्ट्र शासनाचे अधिकृत पोर्टल: महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर ऑनलाईन अर्ज करण्याची सोय देखील उपलब्ध आहे. या पोर्टलवर शेतकऱ्यांना योजना निवडून ऑनलाईन अर्ज फॉर्म भरता येतो आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करता येतात.
- महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGS) कार्यालये किंवा तालुका कृषी कार्यालये: काही प्रकरणांमध्ये अर्ज या कार्यालयांमध्ये देखील स्वीकारले जाऊ शकतात.
अर्ज प्रक्रियेविषयी अधिक तपशील मिळवण्यासाठी आपल्या जिल्ह्याच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागाच्या पोर्टलला भेट द्यावी
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना आवश्यक कागदपत्र-
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी शेतकऱ्यांना खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असते:
- अर्जदाराचा आधार कार्ड: ओळखपत्र म्हणून आधार कार्ड आवश्यक आहे.
- शेतजमिनीचा सातबारा उतारा: जमिनीच्या मालकीचा पुरावा म्हणून अद्ययावत सातबारा उतारा सादर करावा.
- बँक पासबुकची प्रत: बँक खात्याचा तपशील आणि IFSC कोडसह पासबुकची प्रत आवश्यक आहे.
- शेतकरी प्रमाणपत्र: शेतकरी असल्याचा पुरावा म्हणून प्रमाणपत्र (जसे की शेतकरी दाखला).
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो: अर्जदाराचे नवीन पासपोर्ट आकाराचे फोटो.
- शेताच्या नकाशाची प्रत: लागवड करण्याच्या क्षेत्राचा नकाशा किंवा स्थल नोंद.
- अनुभवाचे प्रमाणपत्र (ऐच्छिक): जर अर्जदारास लागवडीचा अनुभव असेल, तर त्याचे प्रमाणपत्र.
ही कागदपत्रे निश्चित केलेल्या मुदतीत आणि आवश्यकतेनुसार अर्जासोबत संलग्न करावी लागतात. अर्ज प्रक्रियेसाठी स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत पोर्टलला भेट देऊन अधिक तपशील मिळवावा.
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना लागवड कालावधी-
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेत फळबाग लागवडीसाठी विशिष्ट कालावधीची अट असू शकते. साधारणतः फळबाग लागवडीसाठी खालील गोष्टी विचारात घेतल्या जातात:
- लागवड हंगाम: फळबाग लागवडीसाठी योग्य हंगामाचा विचार करावा लागतो. उदाहरणार्थ, काही फळपिके पावसाळ्यात तर काही हिवाळ्यात लागवड केली जातात.
- लागवड पूर्ण करण्याचा कालावधी: योजना मंजूर झाल्यानंतर, शेतकऱ्याला विशिष्ट कालावधीत (जसे 6 ते 12 महिने) लागवड पूर्ण करणे आवश्यक असते.
- पुनरावलोकन कालावधी: योजना अंतर्गत लागवड केल्यानंतर काही वर्षे ती फळबाग निगराणी आणि देखभाल कालावधीत ठेवावी लागते, जिथे कृषी विभागाची तपासणी केली जाते.
शेतकऱ्यांना योजनेच्या अटी व शर्ती पूर्ण करूनच अर्ज करावा लागतो. अर्जासोबत लागवड कालावधी आणि इतर तांत्रिक बाबींबाबत अधिक माहितीसाठी स्थानिक जिल्हा कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागाच्या संकेतस्थळावर तपशील पाहावा.
भाउसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड अंतर व मिळणारे अनुदान प्रती हेक्टर-
भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजनेत विविध फळपिकांसाठी लागवड अंतर आणि प्रति हेक्टर मिळणारे अनुदान ठरवण्यात आले आहे. हे पिकाच्या प्रकारानुसार बदलते. खाली याचे एक सामान्य स्वरूप दिले आहे:
1. लागवड अंतर:
- आंबा: साधारणतः 10 मी x 10 मी अंतरावर लागवड केली जाते.
- डाळिंब: साधारणतः 4 मी x 4 मी किंवा 5 मी x 5 मी.
- संत्रा/मोसंबी: साधारणतः 6 मी x 6 मी.
- लिंबू: साधारणतः 5 मी x 5 मी.
- चिकू: साधारणतः 8 मी x 8 मी.
2. मिळणारे अनुदान प्रति हेक्टर:
- आंबा आणि इतर मोठी फळझाडे: सुमारे ₹50,000 ते ₹60,000 प्रति हेक्टर.
- डाळिंब, संत्रा, मोसंबी: सुमारे ₹40,000 ते ₹50,000 प्रति हेक्टर.
- लहान फळपिके (जसे लिंबू): अनुदानाचे प्रमाण कमी असू शकते, साधारणतः ₹30,000 ते ₹40,000 प्रति हेक्टर.
अनुदानाचे हे प्रमाण राज्य सरकारच्या निर्देशानुसार बदलू शकते आणि प्रत्येक जिल्ह्याच्या कृषी विभागाच्या धोरणांवर अवलंबून असते. याबाबत अधिकृत आणि अचूक माहिती मिळवण्यासाठी आपल्या जिल्ह्याच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर भेट द्यावी.